ထိုင်းအစိုးရက တောင်သူလယ်သမားများရဲ့ စပါးဈေး သတ်မှတ်မှုဆောင်ရွက်ခြင်း တစ်နှစ်နီးပါးဖြစ်လာတဲ့ အချိန်မှာ ငွေကြေးပြန်လည်ရရှိမှုက လျော့ကျတယ်လို့ ခန့်မှန်းကြတာ ကြောင့် အဲဒီစနစ်က ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကို မြင့်တက် စေနိုင်မယ် ဆိုတာ အာမခံနိုင်ခြင်းမရှိခြင်းအပေါ် စိုးရိမ်နေရပါတယ်။ အစိုးရက ၎င်းင်းရဲ့ အပေါင်ခံ သိုလှောင်ထားတဲ့ ဆန်ထဲမှ တန် ချိန် ၇၅၃၀၀၀ ကို သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်မှာ လေလံအပြီးသတ် ခေါ်ယူပြီး ရောင်းချမယ်လို့ မကြာခင်ကကြေညာထားပါတယ်။
တောင်သူများရဲ့ ဝင်ငွေမြှင့်တင်ဖို့ ကြိုးပမ်းတဲ့အနေနဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အစိုးရက တောင်သူတွေရဲ့စပါးဈေးကို ၂၀၁၀ ခုနှစ် ပေါက်ဈေးထက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းပိုပြီးပေး ဝယ်ယူ ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဆန်ဈေးနှုန်းပိုမို ကြီးမြင့် လာခဲ့တာကြောင့် နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်မှာ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှု နည်းလာလို့ ၂၀၁၂ မှာ ပြည်ပတင်ပို့မှု လျော့ နေပါတယ်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်ကစပြီး ထိုင်းရဲ့ အရန်ဆန် သိုလှောင်မှုက တန်ချိန် ၁၀ သန်းကျော်အထိ တိုးလာပေမယ့် အောက်တို ဘာမှာ ရိတ်သိမ်းမယ့် ၂၀၁၂ စပါးကို ဈေးကွက်ပေါက်ဈေး ထက်ပိုပြီး၊ ပေးဝယ်ဦးမယ်လို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။
ယခုအစိုးရက သိုလှောင်ဆန်ထဲက တစ်ချို့ကို ထုတ် ရောင်းတော့မှာဖြစ်လို့ ဆန်ဈေးကျဆင်းလာနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဆန်တင်ဒါ တန် ၇၅၃၀၀၀ ရောင်းပြီးနောက် ထပ် ဆန်များထုတ်ရောင်းတဲ့အခါ ပိုပြီးကျဆင်းမယ်လို့ FAO မှ စီးပွားရေးပညာရှင် Caple က ဆိုပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်က ဖိလစ်ပိုင် IRRI မှ လူမှုသိပ္ပံဌာနခွဲခေါင်းဆောင် Samarendu Mohanty မှ ပြောကြားခဲ့ရာမှာ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အစီအစဉ်ကြောင့် ဈေးကွက်မှာ ရောင်းချမှုနည်းပါး နိုင်တဲ့ အတွက် ဝယ်လိုအားနဲ့ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာပြီး၊ ကမ္ဘာ့ဆန် ဈေးတိုးလာလိမ့်မယ်လို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ လေးနှစ်ကြာဆန်တင်ပို့မှု ရပ်ထားခဲ့တဲ့ အိန္ဒိယက ဈေး ကွက်ကို ဝင်ရောက်လာတဲ့အတွက် ဈေးကွက်မှာ ဆန် ပမာဏရော ဈေးနှုန်းကိုပါ ထိန်းချုပ်လာခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၂ ဇူလိုင်လမှာ နိုင်ငံတကာဆန်ဈေးက အံ့သြဖွယ် တည်ငြိမ်နေတယ်လို့ FAO က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေး ကျဆင်းမှုက အထူးသဖြင့် ပြောင်းနဲ့ ဂျုံ ရောင်းချမှုပါးနေတဲ့ ဒီလိုကာလမှာ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကြီးမားတဲ့ သက်သာရာရစေခဲ့တယ်လို့ Caple မှ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ကမ္ဘာမှာ ပြောင်းအများဆုံး ထုတ်လုပ်တဲ့ အမေရိကန် မှာ ပြောင်းထုတ်လုပ်မှုက ၂၀၀၆-၂၀၀၇ နောက်ပိုင်း အနည်း ဆုံးကို ကျဆင်းမယ်လို့ USDA က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ တိရစ္ဆာန်အစာအတွက် အဓိကအသုံးပြုတဲ့ ပြောင်းနီဈေးက တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၃၀၀ အထက်မှာရှိပြီး၊ လာမယ့်လနဲ့ ၂၀၁၃ တွေမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၃၅၀ အထက်ကျော်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဇူလိုင်လတစ်လထဲမှာပဲ ပြောင်းဈေးက ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်လာတယ် လို့ FAO မှ ဆိုပါတယ်။ ကမ္ဘာ မှာ ဂျုံအများဆုံး ထုတ်လုပ်တင်ပို့တဲ့ ကာဇစ္စတန်နဲ့ ရုရှား တို့မှာလည်း မိုးခေါင်တဲ့အတွက် ဂျုံဈေးမြင့်တက်မှုကို ခြိမ်း ခြောက်နေပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကတော့စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းတွေ မြင့်တက် ပေမယ့်လည်း ၂၀၀၇-၀၈ တုန်းကစံချိန်ချိုးတဲ့ ပမာဏကိုတော့ မရောက်နိုင်ဘူးလို့ ဆိုထားပါတယ်။
Source: riceoline
လမင်း
